Het is aan Ensemble Klang en vocaliste Stephanie Pan om de tweede dag van Rewire te openen in Theater aan het Spui. Ensemble Klang is een wereldwijd gerenommeerd nieuw muziekensemble (bestaande uit piano, trombone, percussie, elektrische gitaar en twee maal saxofoon) dat in de traditie van de Haagse School hedendaagse gecomponeerde muziek speelt. Stephanie Pan daarentegen is een door de wol geverfde vocaliste met een zeer eigen geluid en barstensvol creatieve ideeën. Het stuk The Art Of Doing Nothing: A Feminist Manifesto ontpopt zich in elf aktes tot een achtbaan van soundscapes naar bijna postpunk-esque muziek. Een conceptueel performatief stuk waarin Pan uitlegt hoe door niets te doen, juist dingen bereikt kunnen worden, begeleid door het Haagse ensemble.
De tweede volle festivaldag heeft een uitzonderlijk sterk avondprogramma. Vanaf het moment dat we de openingsact zien bij Theater aan het Spui maken we een aardbeving mee, werken we aan onze footwork moves en laten we onze trommelvliezen opblazen.
Stephan Pan & Ensemble Klang @ Rewire 2024
De aktes hebben onderling grote muzikale verschillen. Zo is de eerste akte een kakofonisch geheel van blazers, volgt er verderop in het stuk een sirene-achtige orkaan van geluid over synthesizers en huilende elektrische gitaar en eindigt het geheel met uiterst soulvolle blazers en gitarist Pete Harden (winnaar van de Matthijs Vermeulenprijs voor beste hedendaagse componist van Nederland) op basgitaar. Tussendoor wordt er door zowel Stephanie Pan als het ensemble een uiterst interessante performance opgevoerd. Een deel van het ensemble loopt onder begeleiding van de vocalen naar een lichtbak, waar met letters woorden als “procrastination”, “doesn’t exist” en “is a lie” worden gespeld. Ook wordt het gehele gezelschap naar een bankstel verbannen terwijl synthesizers een unheimische drone afspelen en gaan de teksten van Pan van: “I am a lizard” naar “I am a marsupial.”
Op het podium gebeurt in een klein uur te veel om op te noemen, wat een uiterst indrukwekkende start van de dag teweeg brengt voor de volle zaal van Theater aan het Spui. Het geheel is niet op fouten te betrappen en ook met de visuals zit het meer dan snor. Ensemble Klang en Stephanie Pan geven het publiek een hoop prikkels om de dag mee af te trappen, dat desondanks een vroeg hoogtepunt is van de zaterdag.
Stephanie Pan & Ensemble Klang @ Rewire 2024
Stephanie Klang & Ensemble @ Rewire 2024
Stephanie Klang & Ensemble @ Rewire 2024
Voor Yarn/Wire mogen we naar de prachtige theaterzaal van de Koninklijke Schouwburg waar het kwartet - twee pianisten en twee percussionisten - deze zaterdag werk van de Amerikaanse componist Annea Lockwood uitvoeren. Ter herinnering: dat is de artiest die eerder dit weekend om wat voor reden dan ook een piano in de fik wilde zetten.
Het eerste wat opvalt is dat de pianist op links, die het eerste stuk alleen uitvoert, de pianosnaren met de hand en allerlei objecten beroert, afgewisseld met losse noten, wat een bevreemdend effect geeft. Het zou een soundtrack van een horrorfilm kunnen zijn. Dat wordt nog eens benadrukt doordat sommige geluiden pijn doen aan het tandglazuur. Wij vermoeden dat de artiest met iets over een hoge snaar heen schraapt, wat klinkt alsof iemand met zijn nagels over een schoolbord krast. De persoon in de zaal die tijdens het stuk keihard zijn neus snuit, is een komische onderbreking. Na afloop haalt de pianist een papiertje uit de piano. Betekent dit dat dit stuk daadwerkelijk was uitgeschreven?
Dan betreedt het gehele kwartet het podium. Wederom worden de piano's niet op traditionele wijze bespeeld. De percussionisten schudden met en slaan op allerlei objecten terwijl de nu twee pianisten… geluiden produceren? Veel meer kunnen we er niet van maken. Soms is het zacht, en dan wat harder. En dan weer zacht. Na een half uur van dit pretentieuze geneuzel - met af en toe een verdwaalde noot, is het voorbij. Natuurlijk, we zitten op Rewire, dus het mag onconventioneel, maar het zou toch leuk zijn als een optreden op zijn minst een beetje spannend is. In het geval van Yarn/Wire is dat helaas niet het geval, waardoor slechts een kabbelend stuk pretentie overblijft.
Jenny Hval @ Rewire 2024
Jenny Hval @ Rewire 2024
Jenny Hval @ Rewire 2024
Wij komen bij de Noorse singer-songwriter Jenny Hval net op tijd. Bij Amare is dat te laat, we mogen niet naar binnen. Pas als er genoeg mensen naar buiten stromen worden we persoonlijk naar een vrije plek gebracht. Netjes. Op het grote podium voert Jenny nieuwe muziek op, speciaal voor dit concert, met de naam I Want to be a Machine. De typische lichte zangstijl van Jenny voert de boventoon bij dit nieuwe werk en danst op een licht synth bedje. Dus, folksy zweverige indie gekruist met bedroompop die we gewend zijn van Jenny. Vanavond wordt maar weinig uitversterkt en de drums komen uit een doosje. Muzikaal zit het allemaal wel snor, maar thematisch zweeft het te veel. Zo zien we een winkelwagen op het podium en worden vage opmerkingen als "music is invisible communication" niet meer thuisgebracht. Volgens Jenny is er nog meer onzichtbaar, zoals de toekomst en geur. Eens, maar waar gaat dit heen?
"I canceled my Spotify subscription", zegt Jenny met een zachte stem. Wat een rebellie! En dan volgen er opmerkingen die overkomen als complottheorieën, zoals de band tussen Spotify en militair AI-bedrijf Helsing. Volgens Jenny heeft muziek altijd geknikkerd met deze industrie, vanaf het moment dat er showbands bestaan. We zijn het niet oneens, maar is er genoeg ruimte om dit soort grote onderwerpen aan te raken? Hadden we het niet net over de ongrijpbare dingen in het leven? De dromerige muziek van Jenny Hval sluit totaal niet aan op de besproken thematiek. Met een vol hoofd door de philoso-pop, zoals Rewire haar muziek omschrijft, vervolgen we de route.
De Haagse Willem Feltzer stond aan de wieg van het elektronische muziekcollectief Plaza en heeft sinds die tijd de vlucht naar voren ingezet. Voor Rewire heeft de producer een speciale set voorbereid waar een breed scala aan stijlen voorbij komt. Aan het begin is het een dikke deken aan etherische soundscapes die Feltzer over de kelder van The Grey Space in the Middle neerlegt. Maar tussendoor schuwt de producer uitspattingen van synthesizerhooks met een erg hoog trancegehalte niet.
Het volgende moment volgt een bijna neo-klassieke Joep Beving-esque pianopartij. Slechts een ding lijkt de gemene deler in deze ambient-club set: het gebrek aan kicks. Want in het eerste deel van de set ontbreken deze volledig en staat het publiek, licht ongemakkelijk, met gesloten ogen mee te deinen. Zelf staat Willem Feltzer uiterst geconcentreerd naar zijn decks te kijken. Een kleine aanpassing hier, de volgende laag muziek daar en hier en daar worden zelfs popvocalen de muziek ingefietst.
Tegen het einde van de drie kwartier die Willem krijgt van de organisatie gaan de BPM toch nog iets omhoog, de kicks worden afgestoft en de IDM-set krijgt toch nog een uitgesproken dansgedeelte. Met gebalde vuisten pompt de gemiddelde bezoeker in de lucht en de laatste minuten van de set van Feltzer geven iedereen een boost de nacht in.
Voor het optreden van Speakers Corner Quartet reizen we af naar Concordia, en om meteen met de deur in huis te vallen: het is vanaf de eerste noot spannend. De band uit Londen bestaat sinds 2006 en fungeerde jarenlang als huisband tijdens hiphop- en spoken word-avonden, om vorig jaar debuutalbum Further Out Than the Edge uit te brengen. In Concordia worden dreigende klanken langzaam aangevuld met een hoopvolle melodie op de dwarsfluit, viool en tribale drums. Het viertal vertelt tijdens het eerste stuk, dat een minuut of twintig in beslag neemt, een verhaal door te spelen met ritme, melodie en dynamiek. En dat zonder teksten. Een lamp die om de haverklap van kleur verschiet, midden op het podium, maakt het geheel af. Na welverdiend applaus volgt een stuk dat met zijn analoge en elektronische beats uitnodigt tot bewegen zonder het avontuurlijke geluid te verliezen. Speakers Corner Quartet weet moeiteloos de aandacht van het publiek vast te houden en levert daarmee een geslaagd optreden af.
In de Koninklijke Schouwburg staat het optreden van Gazelle Twin in het teken van het vorig jaar uitgekomen Black Dog. Een normaal ogende klassieke oorfauteuil met bijbehorende lamp krijgt een angstaanjagende vibe door een onheilspellende introductie van een synthesizer. Vooral dat huis op de achtergrond, hebben we zo'n setting niet eerder in een horrorfilm gezien? Een angstige en indrukwekkende zangstem roept: ‘I disappear in the night’. Het pakt de volledige aandacht en we worden helemaal in de wereld van Gazelle Twin gezogen.
"Was I always here?" klinkt het niet veel later. Mysterie verruilt zich voor apathie tijdens ‘Two Worlds’. Wanneer het schrikeffect begint uit te werken, staat ons een nieuwe verrassing te wachten. Het licht gaat volledig aan. Elizabeth Bernholz kijkt ons diep in de ogen aan en een zinderend slotstuk beukt ons finaal omver. Lagen ruis worden opgekrikt en onze hersenen worden overdonderd door de lading prikkelingen. Alles aan deze performance klopt, van de locatie met de theatrale aanpak tot de mysterieuze elektronica met lange uithalen op een grommende soundscape. Dit was een overduidelijk hoogtepunt.
Ook de in Den Haag gebaseerde IJslander Kaðlín Sara Ólafsdóttir is op een passende locatie geprogrammeerd. Hier in GR8 hangt een gezellige sfeer, toeschouwers zitten aandachtig om Kaðlín heen. Met haar achtergrond in de sonologie is het logisch dat de set een ware zoektocht naar geluiden is. Rustgevende klarinet en pianotonen knuffelen met een omlijsting van fonografie en natuurgeluiden. Af en toe samplet Kaðlín gesproken woorden alsof er zojuist een IJslandse poëet is verschenen. Compagnon Toby Kruit staat de sonoloog bij en samen zorgen ze voor een gezellig elektronisch intermezzo tussen twee gewelddadige acts door.
Kaðlín Sara Ólafsdóttir @ Rewire 2024
Kaðlín Sara Ólafsdóttir @ Rewire 2024
Kaðlín Sara Ólafsdóttir @ Rewire 2024
Het is altijd een slecht teken als medewerkers bij de ingang oordoppen uitdelen. Dat belooft namelijk weinig goeds voor het trommelvlies. De eerste bassen die Ben Frost uit zijn apparatuur tovert, bevestigen onze vermoedens; die voelen we. Het optreden begint rustig met wat soundscapes, maar als gitarist Greg Kubacki, bekend van mathcoreband Car Bomb, zijn gitaar heeft gestemd en een slokje van zijn bier heeft genomen, is het aan. Loodzware riffs vullen de geluiden van Frost aan om samen een overdonderend geheel te vormen.
Bij tijd en wijle klinkt het alsof de riffs van Kubacki en de sounds van Frost weinig met elkaar te maken hebben, maar als het samenvalt vormen zij een geheel dat voelt alsof een bulldozer over het publiek heen dendert. Het volume, dat achterin de zaal de isolatiepanelen doet trillen, draagt zeker bij aan dit sentiment.
Maar laten we niet vergeten dat er ook een derde naam is betrokken bij dit optreden, namelijk die van de Nederlandse audiovisuele artiest Tarik Barri, waarvan we vermoeden dat hij verantwoordelijk is voor de beelden die het optreden aanvullen. We zien iets wat lijkt op de ruis van een ouderwetse tv op een bedje van kleuren, bewegende verf en nog veel meer. We vragen ons zelfs af of we, als we lang genoeg naar sommige beelden kijken, een 3D-afbeelding zullen zien. Veel tijd om rustig te kijken, hebben we echter niet. Het tweetal op het podium, aangevuld met Barri, levert namelijk een overweldigend optreden af dat alle zintuigen non-stop teistert.
Is dat een aardbeving? De bassen die uit PAARD II komen zijn zo gigantisch hard binnen dat we ons afvragen of het geluid verkeerd staat afgesteld. Iceboy Violet heeft pas net de microfoon gepakt en duikt het publiek in en vervolgt zijn set vanaf daar. Galmende en militante autotune vocalen worden de zaal in geslingerd. Klagerige teksten als "we will survive", "falling together" en "why is it so hard to leave" herhalen zich en slaan in op de zintuigen. Vocaal gezien vindt de Britse rapper een midden tussen een gemiddelde punkzanger en genregenoot Ghostemane. Chaotisch, noisy en oerexplosief. Zelfs op de momenten waar het tempo laag ligt. Alleen de climax ontbreekt, in plaats daarvan krijgen we lof over ons heen. Zonder jullie was dit niet mogelijk. Een kleine domper op een verder smetteloos optreden.
In de grote zaal van PAARD slingert Britse Loraine James lange noten de zaal in, waar de producer geleidelijk aan lagen en beats aan toevoegt. De muziek wordt steeds harder en abstracter en brengt, zodra er weer een herkenbare beat te horen is, de volle zaal in beweging. Achter haar worden beelden geprojecteerd van vogels, flats en bruggen die naarmate het optreden vordert steeds meer bewerkt worden. Als tijdens een wat trager en dromerig deel van de set drummer Fyn Dobson plaatsneemt achter zijn instrument, krijgen de elektronische geluiden een welkom organisch sausje. Tegelijkertijd gebruikt James haar stem om nog meer texturen aan de muziek toe te voegen. Met dit optreden vormt James een logische brug tussen het avond- en nachtprogramma.
Loraine James @ Rewire 2024
Svitlana Nianio @ Rewire 2024
Loraine James @ Rewire 2024
Om de Oekraïense zangeres Svitlana Nianio hangt een mysterie. Dat komt door de bijzondere geschiedenis, maar voornamelijk door de immens subtiele muziek waar interactie een zeldzaamheid is. De bubbelende pianomuziek is intiem, eigenaardig en toch bekend. Drie kwartier lang worden we, zonder een enkele woordenwisseling, getrakteerd op hemelse klanken. Af en toe sluipt er een donkere wolk of een onverklaarbare soundscape tussen de etherische performance. Meer progressie is er niet en die hoef je ook niet te zoeken. Dit optreden is simpelweg of slaapverwekkend of eeuwig rustgevend. Het is maar net wie je het vraagt.
Nick León & Ezra Miller @ Rewire 2024
Terwijl we met een rustgevende wolk boven ons hoofd Korzo betreden, wordt duidelijk dat we hier een andere wereld binnenstappen. Het is duidelijk dat iedereen hier al aan de clubsetting is gewend. Wij nog niet. Mensen lopen, dansen en staan verspreid, en bij de bar staat een dj te draaien, los van de zalen waar vanavond muziek is geprogrammeerd. Binnen draait Nick León met Ezra Miller een aardige set, die weinig enthousiasmerend is. Alleen bij opzwepende tracks die een midden vinden tussen perreo en techno klinkt luid gejuich. Meer van dit graag! Dat blijft uit. Voor een aanjager van een nieuw clubgeluid hadden we van Nick León meer verwacht. Het is alsof hij de playlist van het festival heeft aangezet en op basis van de rustgevende artiesten een selectie heeft gemaakt voor zijn wereldpremiere van deze audiovisuele samenwerking met Ezra Miller.
Het is een zeldzaamheid als je het Rewire-publiek ziet dansen. Bij Jlin gebeurt het. De footwork-artiest draait een bijzonder heerlijke set in PAARD I, bijgestaan door audiovisueel artiest Florence To. Akoma is pas twee weken oud en speelt nu al een hoofdrol, zowel in de hoofden van het publiek als in de set. Het Rewire-publiek gaat volledig los op tracks van het laatstgenoemde album, zoals ‘Summon’ en ‘Speed of Darkness’. Wervelende kicks, onnavolgbare klikgeluiden en bovenal pompende bassen. Ondanks de snelle beats per minute en de dikke gelaagdheid weet Jlin op een spaarzame en dynamische manier de bassen af te wisselen. Met dit optreden krikt ze het niveau net wat hoger dan dat we van haar tijdens voorgaande jaren hebben gezien. Als een wervelwind laat de set ons onthutst achter. Wow.
De tweede volledige festivaldag is duidelijk krachtiger dan vrijdag. De paar tegenvallende artiesten slaan geen deuk in de kwaliteit van de acts die we vandaag hebben gezien en het herinnert ons waarom dit zo'n vooruitstrevend festival is.